WYBÓR PROJEKTU
Parametry
Wybrany projekt powinien w jak największym stopniu spełniać parametry ustalone w zapisach Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego lub Warunków Zabudowy. Oczywiście można i bardzo często wprowadza się zmiany do projektów typowych w celu dostosowania do lokalnych uwarunkowań oraz preferencji, ale oczywiście wiąże się to z dodatkowymi nakładami.
Podstawowymi parametrami określającymi możliwość zabudowy danej działki, w stosunku do budynku są zazwyczaj:
– powierzchnia zabudowy – określona zazwyczaj procentowo jako maksymalna dopuszczalna powierzchnia zabudowy na działce ( czasem spotyka się też określonie minimalnej dopuszczalnej powierzchni zabudowy)
– intensywność zabudowy
– maksymalna wysokość budynku
– rodzaj dachu
– kąt nachylenia i układ połaci dachowych
– liczba kondygnacji
Mając wybraną działkę, znając jej parametry, orientację względem kierunków świata, mając określone parametry zabudowy, można przystąpić do poszukiwań projektu spełniającego w największym stopniu nasze warunki.
Parterowy czy piętrowy
Dom parterowy jest często preferowany przez osoby starsze, z trudnościami w poruszaniu się lub rodzin z małymi dziećmi, które potrzebują więcej przestrzeni. Dom piętrowy może być bardziej odpowiedni dla rodzin z większą ilością dzieci lub z potrzebą większej prywatności, ponieważ sypialnie mogą być umieszczone na piętrze.
Budowa domu piętrowego może być droższa niż budowa domu parterowego na łatwym terenie, ze względu na większą ilość, np. wyspecjalizowanych maszyn i bardziej skomplikowaną konstrukcję. Oczywiście, koszty zależą również od wielu innych czynników, takich jak lokalizacja, wykończenie i jakość materiałów. Z kolei, np. zastosowanie drogiego materiału na pokrycie dachu w domu parterowym, lub konieczność wykonania skomplikowanych izolacji lub wzmocnień przy trudnych warunkach gruntowych może odwrócić relację i spowodować, że budowa budynku piętrowego okaże się tańsza ze względu na mniejszą powierzchnię dachu oraz fundamentów.
Dom piętrowy może być bardziej odpowiedni dla działek z ograniczoną powierzchnią lub z problemami z dostępnością, na przykład dla działek położonych na stromym zboczu.
Z garażem czy bez garażu
Budynek bez garażu to na pewno bardziej ekonomiczne i efektywne rozwiązanie pod kątem kosztów inwestycji, jak i powierzchni zabudowy. Zewnętrzne miejsce parkingowe, czy też wiata, zgodnie z przepisami, nie są wliczane do powierzchni zabudowy, nie wymagają pozwolenia na budowę i mogą być wykonane w późniejszym terminie rozkładając koszty inwestycji w czasie. Na niewielkich działkach, gdzie parametry planu miejscowego mocno ograniczają wybór projektów, budynek bez garażu może okazać się najlepszym rozwiązaniem, pozwalającym uzyskać maksymalną powierzchnię użytkową pomieszczeń mieszkalnych.
Budynek z garażem wbudowanym jest natomiast najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem (bardziej niż garaż wolnostojący), które zapewnia posiadanie pomieszczeń garażowych, chroniących przed kradzieżą i niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Pozwala na łatwiejszy dostęp do samochodu, ponieważ nie trzeba wychodzić na zewnątrz. Co jest szczególnie ważne w czasie złej pogody lub wieczorem/nocą. Pomieszczenie garażu, podobnie jak pozostałe pomieszczenia gospodarcze zlokalizowane wzdłuż północnej ściany domu mogą pełnić rolę bufora termicznego wpływając na zmniejszenie nakładów na ogrzewanie w okresie zimowym.
Dach stromy czy płaski
Pierwszym kryterium, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze rodzaju dachu jest zapis w przepisach prawa lokalnego. Tam zazwyczaj znajdziemy informację dotyczącą dopuszczalnego kształtu dachu, jak i kąta nachylenia połaci dachowych. Jeśli dla działki nie ma określonych w.w. parametrów i możliwe jest wybudowanie zarówno domu z płaskim i spadzistym dachem wówczas wybór zależy od indywidualnych preferencji, stylu domu, lokalnych przepisów i klimatu. Warto również wziąć pod uwagę koszty budowy, które są zazwyczaj niższe od wykonania dachu stromego, chociaż tu też wiele zależy od rodzaju konstrukcji oraz sposobu, np. opcjonalnego wykorzystania powierzchni dachu jako dodatkowy taras.
Dach spadzisty jest bardziej tradycyjnym wyborem i zazwyczaj kojarzy się z domami w stylu wiejskim lub tradycyjnym, chociaż istnieje wiele przykładów budynków nowoczesnych przykrytych dachem spadzistym. Jego główną zaletą jest to, że pozwala na efektywne odprowadzanie wody deszczowej, niezaleganie śniegu, itp., co może być szczególnie ważne w miejscach o intensywnych opadach. Ponadto, dach spadzisty może zapewnić dodatkową przestrzeń poddasza, co może być przydatne w celach mieszkalnych lub magazynowych.
Z drugiej strony, płaski dach jest bardziej nowoczesnym rozwiązaniem i zazwyczaj stosuje się go w budynkach mieszkalnych o nowoczesnym stylu. Zaletą płaskiego dachu jest to, że może być łatwiejszy do utrzymania w czystości i naprawy, a także może zapewnić opcjonalnie dodatkową przestrzeń na tarasie lub dachu zielonym.
Orientacja względem kierunków świata
W większości przypadków zaleca się, aby dom był ustawiony pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi na południe, południowy wschód lub południowy zachód względem kierunków świata.
Taka orientacja pozwala na maksymalne wykorzystanie naturalnego oświetlenia słonecznego, co może znacznie zredukować koszty energii i wpłynąć pozytywnie na komfort użytkowników. W klimacie umiarkowanym, jak w Polsce, ustawienie domu na południe, południowy wschód lub południowy zachód pozwala na jak najdłuższe nasłonecznienie elewacji południowej w ciągu dnia i zapewnia optymalne warunki do przeprowadzenia tzw. „pasywnego ogrzewania” – czyli wykorzystania energii słonecznej do ogrzewania pomieszczeń.
Jednak warto zwrócić uwagę na to, że orientacja domu powinna być dostosowana do konkretnych warunków lokalnych i uwzględniać czynniki takie jak ukształtowanie terenu, otoczenie, czy ekspozycję na wiatr. Przy obserwowanych obecnie zmianach klimatu należy również zwrócić uwagę na ochronę przed bezpośrednim nasłonecznieniem i przegrzaniem pomieszczeń czy tarasów w porze letniej. Stąd miejsca takie jak systemy zacieniania, jak przesłony, markizy, pergole, trejaże, podcienia czy zadaszone tarasy mogą okazać się bardzo pożądane w takich sytuacjach.
Idealny układ pomieszczeń oraz głównych otworów okiennych tych pomieszczeń:
1. Wejścia, pomieszczenia techniczne, gospodarcze, garaż – od strony północnej
2. Sypialnie, pokoje indywidualne – od strony wschodniej, południowo-wschodniej
3. Pokój dzienny – od strony południowej, południowo-wschodniej, południowo-zachodniej
4. Kuchnia, jadalnia – strona północna, północno-zachodnia, zachodnia – powinna istnieć możliwość ochrony przed uciążliwą penetracją popołudniowego światła słonecznego w okresie letnim.